Metnin pdf formatına erişmek için tıklayınız.

Demans Hastalarına COVID-19'u Anlatma

·         “Virüs” yerine “grip” veya “mikrop” terimlerini kullanmak daha anlaşılabilir olabilir.

·         Tanıdığınız kadarıyla hastanızın sorabileceği soruları düşünün. Örneğin, dışarı çıkıp çıkamayacaklarını merak edebilirler. Nasıl cevap verirdiniz?

·         Sakin konuşun.

·         Sabırlı olun. Mevcut durumu birkaç kez açıklamanız gerekebilir.

·         Hastanıza onları desteklemek için orada olduğunuzu söyleyerek kişiyi rahatlatın. Tanıdık kokular, manzaralar ve seslerle sakinleştirici bir ortam yaratın.

·         Hastanız için evde veya internet üzerinden yapabileceğiniz aktiviteler planlayın.

Kaygı, şaşkınlık, üzüntü veya hayal kırıklığı yaşadığında nasıl cevap verebiliriz?

·         Hastanın temel ihtiyaçlarını anlamaya çalışın. Yanıt vermek için kullanabileceğiniz stratejileri düşünün.

·         Mümkün olduğunca sabit bir düzen uygulayın. Günlük rutinlerini bozmamaya çalışın.

·         Kişi yalnız yaşıyor ve kendini izole etmekte sorun yaşıyorsa, kontrol etmek ve hatırlatmalar yapmak için düzenli olarak arayın. Komşularından, arkadaşlarından veya diğer aile üyelerinden de kontrol etmelerini isteyin. Alışveriş ve diğer günlük işlerde kişiye yardım etmek ve sosyal destek sağlamak için yakınlarınızla görev paylaşımı yapın.

Demans hastalarında hijyenin sağlanması

Bakım verdiğiniz kişinin el yıkama konusunda yardıma ihtiyacı varsa, bu önerileri deneyin:

·         El yıkama talimatlarına uyarak nasıl el yıkadığınızı ona uygulamalı gösterin.

·         El yıkarken sözlü talimatlar verin veya nasıl el yıkaması gerektiğini adım adım gösteren okuyabileceği büyüklükte yazı ve resimler içeren görseller kullanın. Gerekiyorsa sizde elinizi yıkayarak rehberlik edebilirsiniz.

·         Hastanızın tercihlerine de önem verin ve böylece onu sürece dahil edin. Örneğin, iki sabun kokusu arasında seçim yapmasını isteyin.

·         Sakinleştirici bir tonda ve açık konuşun.

·         Hasta ellerini sabun ve su ile yıkayamıyorsa, alternatif olarak %60 veya daha yüksek alkol içeren el dezenfektanı kullanın.

·         Maske takılacağı zaman bu durumu öncesinde basit bir şekilde anlatın ve nasıl takılacağını gösterin.

Bakım verdiğiniz kişinin yüzüne dokunma sıklığını azaltmaya çalışıyorsanız, bu önerileri deneyin:

·         Örgü örme veya resim yapma gibi sevdikleri aktiviteler veya havlu katlama gibi ev işleri ile ellerini meşgul edin.

·         Elinizden gelenin en iyisini yapın, ancak kişinin yüzüne dokunmasını engelleyemeyeceğinizi kabul edin. Uygun şekilde el yıkamayı alışkanlık haline getirmesini sağlayın.

Bakım verdiğiniz kişinin fiziksel / sosyal mesafe kurallarına uymasına yardımcı olmak için bu önerileri deneyin:

·         Yiyecek, ilaç ve diğer gerekli malzemelerin evlerine teslim edilmesi için düzenleme yapın.

·         Ailenizle, arkadaşlarınızla ve komşularınızla teknolojik araçları kullanarak iletişimde kalın. Bunun için için FaceTime, Skype veya Zoom gibi uygulamaları kullanmayı deneyin.

·         Fiziksel mesafeyle ilgili halk sağlığı yönergelerini izleyin.

Evde hasta yönetiminde yardımcı olabilecek bazı bilgiler;

·         Hareket / egzersiz (ev içinde ya da bahçede kısa yürüyüşler, sandalyeden kalkmak ve oturmak gibi basit egzersizler davranış bozukluklarını önlemeye yardımcı olabilir); Bu konuda Geriatrik Bilimler Derneği web sayfasında aydınlatıcı açıklama ve uygulamaları takip edebilirsiniz. http://www.geriatrikbilimlerdernegi.org

·         Fotoğraflar (eski fotoğraflar ve tanıdık eski nesneler bazı hatıraları hatırlamakta yardımcı olabilir);

·         Eski şarkılar (duygu ve anıları uyandırmak için yararlıdır) ;

·         Çeşitli faaliyetler (tamir, temizlik, çekmecelerin düzenlenmesi, küçük çamaşırların elle yıkanması, havlu katlama gibi aktivitelere katılabilir);

·         Düzenli bir program uygulamak (rutin demans hastaları için önemlidir);

·         Uygun aydınlatma (genellikle ajitasyon oluşturabilmesi nedeni ile gölge olabilecek alanlardan kaçınılması, yatak odasında gece lambası ve oturma odasında aydınlık bir köşe önerilir);

·         Beraber aktivite yapmak (örneğin, birlikte yemek pişirme);

·         Gün batımı sendromu (Engellemek ve dikkat dağıtmak için, varsa bahçeye çıkıp kısa yürüyüşler yapmak, merdiven çıkmak, ev içi egzersizler yararlı olabilir);

·         Demansı olan kişiler bazı şikayetlerini anlatamayabilirler. Bu nedenle, hastanın ağrısı, sakındığı bir vücut bölgesi veya herhangi bir rahatsızlığı olup olmadığına daha çok dikkat edilmelidir;

·         Hastayla yaşamayan akraba ve yakınları telefon veya video görüşmeleri ile iletişim halinde kalabilir;

·         Hastanızın sizden veya televizyondan gelen bilgileri anlamakta güçlük çekebileceğini unutmayın. Kafa karışıklığına neden olabilecek bilgilerden kaçının (örneğin, kendi ülkelerindeki ve diğer ülkelerdeki durumları karıştırabilirler).

·         Hastanızda ateş, öksürük, balgam yanı sıra her zamanki tutum ve davranışlarında bir farklılık varsa, solunum sayısı artmışsa, bilinç bulanıklığı ya da kafa karışıklığı, davranış bozukluğu, uyku düzeninde bozulma, sık düşmeler, yürüme güçlüğü, hareket kabiliyetinde azalma, iştahta azalma, yutma güçlüğü, idrar, gaita kaçırma ve genel düşkünlük hali gibi semptomlar varlığında mutlaka hekiminizi bilgilendirin.

Huzurevinde hasta yönetiminde yardımcı olabilecek bazı bilgiler;

·         Huzurevinin, COVID-19 ile ilgili önlem ve yönetim prosedürleri hakkında bilgi alın. Sizin ve size ulaşamadıklarında irtibat kurabilecekleri bir yakınınızın acil durum irtibat bilgilerini aldıklarından emin olun.

·         Herhangi bir hastalık belirtiniz varsa hastanızı ziyaret etmeyin.

·         Bölgenizdeki duruma bağlı olarak, huzurevleri ziyaretçileri sınırlayabilir veya ziyarete izin vermeyebilir. Bu durumda farklı iletişim yolları kullanın.

·         Telefon görüşmelerinin düzenli aralıklarla, tercihen aynı saatlerde yapılması (karışıklığı önlemek için tercihen belirli birkaç kişi ile);

·         Sosyal izolasyonun demans hastaları için daha da zor olabileceğini ve demans belirtilerini kötüleştirebileceğinin farkında olun. Bu nedenle hastalarla düzenli olarak konuşmaya çalışın;

·         Mümkünse, akıllı telefonlar üzerinden resim gönderin ve video görüşmeleri kullanın. Sakin olun ve görüşmeler sırasında gülümseyin; acele etmeyin ve olumlu mesajlar vermeye çalışın;

·         Demansı olan kişiler bazı şikayetlerini anlatamayabilirler. Bu nedenle, hastanın ağrısı, sakındığı bir vücut bölgesi veya herhangi bir rahatsızlığı olup olmadığın daha çok dikkat edilmelidir.

Hastanız ile ilgili sorularınız için Geriatrik Bilimler Derneği web sayfasından ve derneğimizin sosyal medya hesaplarından bize ulaşabilirsiniz.

http://www.geriatrikbilimlerdernegi.org

instagram: @geriatrikbd

twitter: @geriatrikbd